Etha
Nor Zartonk, İttihat ve Terakki Hükümeti’nin kararıyla idam edilen sosyalist liderlerden Madteos Sarkisyan (Paramaz) ve 19 yoldaşını andı.
Edirnekapı’daki Ermeni Mezarlığı’nda biraraya gelen Ermeniler ve dostları, katledilen Paramaz ve 19 yoldaşının resimlerini taşıdı. Anmada, “Alexander Atabekyan ölümsüzdür”, “Siz bizim bedenimizi yok edebilirsiniz, fikirlerimizi asla” yazılı Ermenice ve Türkçe dövizler taşındı.
Saygı duruşuyla başlayan anmada, 20’ler için Ermeni Şair Karnik Aktaryan, Vahan Tekeyan ve Nişan Beşiktaşlıyan’ın yazdığı şiir okundu.
‘SOSYALİSTLER DAYANIŞMAK İÇİN HRANT’IN KATLEDİLMESİNİ BEKLEDİ’
Nor Zartonk adına konuşan Sayat Tekir, 24 Nisan 1915’te İstanbul’da, 200 Ermeni aydını ile başlayan ölüm yolculuğunun kısa sürede binleri bulduğunu söyledi. Tekir, soykırımla önce Ermeni halkının aydın, yazar, işçi, çiftçi, gazeteci, avukat, müzisyen, şair, doktor ve mühendislerinin devlet eliyle ölüm yolculuğuna çıkarıldığını hatırlattı.
Devletin, Ermenilere uyguladığı zulüm politikalarına karşı direnenlerin de olduğunu hatırlatan Tekir, 20 Ermeni devrimci Madteos Sarkisyan (Paramaz) ve yoldaşlarının apar topar çıkarıldıkları mahkemede “devletin bölünmez bütünlüğüne” karşı eylemler yapmakla suçlandığını ve “Tehcir Kanunu”nun çıkarıldığı gün idam edildiğini kaydetti.
Sayat Tekir, devletin kara propagandasından Türkiyeli devrimcilerin de payını aldığını söyledi. Tekir, “Türkiyeli devrimciler, bu etkiden sıyrılmak, Ermenilerin sesini duymak için neredeyse Hrant Dink’in öldürülmesini beklemiştir” dedi.
Katledilen Ermeni Hrant Dink’in 301’den yargılandığını anımsatan Tekir, askerde öldürülen Sevag Balıkçı, Samatya’da yaşlı kadınların darp edenlerin, Maritsa Küçük’ü vahşice katledenlerin, kiliselere saldıranların ödüllendirildiğini hatırlattı.
‘SOYKIRIM SOSYALİZMİN KÖKLERİNE ZARAR VERMİŞTİR’
Sayat Tekir şunları kaydetti: “Bugün dahi anıları sayılı devrimci tarafından sahiplenilen 20’ler, Ermeni Soykırımı’nın 100. yılına girdiğimiz bu günlerde Türkiyeli Sosyalistler için Kemalist propagandadan sıyrılıp Soykırım ile yüzleşmenin, lafta kalmayan bir enternasyonal mücadelenin anahtarlarından biri olacaktır.”
“Soykırım sadece 1 milyonu aşkın Ermeni’nin katli değil, bu topraklardaki kültürel ve entellektüel mirasın yok edilmesi, sosyalizmin köklerini zarar görmesidir” diyen Tekir, devrimcilere, sosyalistlere seslendi: “Şimdi geç kalmış bir görev olarak tüm devrimcilere düşen, yaşadığımız coğrafyanın tarihini unutmamak ve birlikte yaşadığımız cehennemi, cennete çevirmek için omuz omuza mücadele etmektir. Sosyalist hareketin geçmişiyle yüzleşmesi, halkların birlikte mücadelesinde mesafe alınmasını sağlayacaktır. ‘Yoldaşlar, yiğitçe, başımız dik gideceğiz ölüme’ diye arkadaşlarına seslenen Paramaz kadar cesur, ‘Biz, yirmileri asıyorsunuz, ama arkamızdan yirmi binler gelecek’ diyen Doktor Benne kadar kararlı olmalıyız.”
20’lerin zulme direnen devrimci mücadelelerinin karşısında saygıyla eğildiklerini vurgulayan Tekir, anılarını mücadelelerinde yaşatacaklarını söyledi.