Ayşegül Bozdoğan
AGOS
“Bireylerin adalet, demokrasi ve barışı temel değerler olarak kabul etmesine, bölge ayrımcılığı yapmaksızın İnsan Haklarının bütün insanların hakkı olarak görülmesine katkıda bulunur” işte bu cümlelerle başlıyor Nor Zartonk’un manifestosu.
Son zamanlarda yükselen ırkçı dalganın etkisiyle yeni yeni oluşmaya başlayan sivil toplum hareketlerinin Ermeni toplumundaki izdüşümü bir anlamda. “Nor Zartonk, hayatın her alanında oluşagelen militarizme, cinsiyetçiliğe, her türlü ırkçılık ve etnik ayrımcılığa karşıdır” ifadesi bu düşüncemizi kuvvetlendiriyor. Bu manifesto “kısa ve öz” anlatıyor grubun genel yapısını. Grup, işleyişinden bahsederken “Nor Zartonk’ta herhangi bir hiyerarşik yapı veya yöneticilik yoktur” denmesi bile tek cümlelik bir manifesto gibi. Ama benim bu manifestoda özellikle dikkatimi çeken “Nor Zartonk, yaşlıların gençler üzerindeki anlamsız iktidarı olan gerontokrasiye karşıdır” vurgusu oluyor, çünkü gerontokrasi bu topraklarda gençlerin kendilerini anlatma çabası içine girdiklerinde karşılarında kilitli bir kapı gibi duruyor. Zaten onlar da “insanların yaşlarını kullanarak iktidar yaratmalarından, bunu güç nesnesi olarak kullanmalarından, koltuklarda gençlere yer açılması ihtiyacından” bahsediyorlar.
2004 yılından beri yaşadıkları dünyaya ve yakın çevrelerine duyarlı gençlerin bilgi paylaşımı ihtiyacından doğan bir mail grubu olarak temelleri atılan bu hareketin kendisine Nor Zartonk demesinin ana sebebi: “literatürde rönesans anlamına gelen “zartonk” sözcüğüyle tarihsel, “Nor Zartonk” yani “yeni uyanış” vurgusuyla da güncel bir gönderme” yapmak istemesi. Mail grubunun böyle bir oluşuma dönüşmesinde en önemli dönüm noktasıysa Dink suikastı olmuş. Bu noktadan sonra dünyaya bakışlarını, tepkilerini anlatma ve paylaşma ihtiyacı doruğa ulaşmış.
Grup olarak amaçladıkları ise “gerçekleştirdikleri çeşitli faaliyetler ve periyodik olarak düzenledikleri toplantılarla bireylerin gelişim süreçlerine katkıda bulunmak”.
Bugünlerde gündemlerinde iki önemli faaliyet var: Birincisi felsefe atölyesi; felsefe atölyesinin ilk adımı ise “aydınlanma”. “Kant’ın Işığında Aydınlanma” başlıklı bu ilk atölye 26 Mayıs Cumartesi günü saat 14:00’te Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nde yapılacak. Herkesin katılımına açık olan bu atölyede Kant’ın “Aydınlanma Nedir?” metni kullanılacak. Bu ilk atölyenin Kant’la başlıyor olmasının sebebi ise Kant’ın özellikle “aydın”lanmayı konu alan yazısıyla felsefe dünyasına katkıda bulunması ve metnin kolay anlaşılıyor olması.
Anket nabız tutacak
Nor Zartonk’un gündemdeki ikinci faaliyet ise anket çalışması: “Yaşanılan toplum içinde genel eğilimler nelerdir? Bizim rahatsız olduğumuz şeyler acaba toplumun genelini ilgilendiriyor mu? Elimizde parametreler olması bizi daha iyi yönlendirir mi? Sunabileceğimiz alternatifler nelerdir?” gibi sorularla yola çıkarak oluşturulan bu ankette “Ermeni toplumunun okuduğu gazetelerden, karma evliliklere, günlük yaşamda kullanılan dilden, seçimler ve Avrupa Birliği’ne kadar” pek çok soru hazırlanmış. Her Nor Zartonk aktivisti kendi oluşturduğu soruları sunmuş ve seçilen sorular derlenerek 43 soruluk bir anket hazırlanmış. Bu anketin hazırlanmasında, soruların seçilmesi, elenmesi ve derlenmesinde grup bünyesindeki sosyologların desteğine başvurulmuş. “Memnun olmadığı şeyleri dile getirme ihtiyacı duyan insanlara ulaşmanın” bu anketin önemli işlevlerinden biri olacağı düşünülüyor. Anket bu haftasonu uygulanmaya başlanacak. Hayatın her alanında ayrımcılığa karşı mücadele etmenin gereğine inanan gençler internette de etkin olmayı ihmal etmemiş ve www.norzartonk.org sitesini geçtiğimiz ay yayına sokmuş.
Grupla sohbetimizi noktalarken son söz olarak söylenen cümleler ise bir hayli anlamlı: “Türkiye’deki halkların kardeşliğine vurgu yapıyoruz, insanların farklılıkları yüzünden ötekileştirilmemeleri, aşağılanmamaları gerektiğinin altını çiziyoruz. Bunun olabilmesi için de toplumların birbirini tanıması gerektiğini düşünüyoruz, amacımız Ermeni Toplumunu tanıtmak, çünkü biliyoruz ki sevmek tanımakla başlar!”