Sarkis GÜREH
Agos Gazetesi
24 saat yayın yapacak Ermenice bir radyonun eksikliği uzun zamandır konuşuluyor(du).
Bunun için bir kurul oluşturup çalışmalar da yapıldı ancak çalışmalar, belli bir mesafe kat edildikten sonra frekans sorunu nedeniyle durma noktasına geldi. Her geçen gün daha az kişinin konuştuğu Ermeniceyi yaşatmak açısından elzem olduğu düşünülen radyo yayını için Nor Zartonklu gençler pratik bir çözüm getirdi. Nor Zartonklular, internet üzerinden yayın yapan Nor (Yeni) Radyo’yu kurdular ve yayına başladılar bile. Nor Zartonk ile radyo üzerine söyleştik.
• Bir radyo kurma düşüncesi ne kadar sürdir gündeminizdeydi? Kuruluş sürecinde neler tartışıldı?Nor Radyo fikri Mayıs 2006’da ortaya çıktı. O zamana kadar mail grubu olarak devam eden Nor Zartonk’un ete kemiğe bürünme çabasının ilk projelerinden biriydi Nor Radyo. Proje, Ermenice bir radyo için çalışmalar yürüten RADOK ile görüşüldükten sonra bir süreliğine askıya alındı; çünkü o zamanın koşullarını göz önüne alınca Nor Radyo’yu kurmak yerine RADOK’a destek vermeyi daha anlamlı bulduk.
2006’da da, şu anda da Ermenice yayın yapan bir radyonun önemi ilk gündem maddesiydi. Ancak son süreçte Nor Radyo’nun sadece Ermenice değil, diğer halklara da açık olması konusunda tartışmalar yaptık. Aslına bakarsak genel noktalar üzerinde her zaman hemfikirdik. Çünkü gerek Türkiye’nin gerekse Ermeni toplumunun ihtiyaçlarını biliyorduk. Bu bağlamda, kuruluş sürecinde en çok tartıştığımız şey yayın saatleri ve programlar oldu.
• Ana dilimizi yaşatmak için çabalayan bir toplumuz esasında, ama kültürümüzü yaşayamıyoruz. Radyonun Ermeniceyi yaşama ve yaşatma üzerinde ne gibi etkileri olacak?
Nor Radyo’da Ermenice haberler olacak. Gündemdeki haberleri bir de Ermenice duymak isteyen dinleyiciler için hoş bir yenilik olacak bu. Ayrıca radyomuzda Ermenice hikâye ve roman okunacak. Haftanın belirli günleri belirli saatler arasında Ermenice bir romanın bölümlerinin okunması dinleyicinin Ermeniceden kopmamasını sağlayacaktır. Ayrıca, yayımlayacağımız Ermenice çocuk hikâyeleri de çocukların yatmadan önce dinleyecekleri ve dil konusunda gelişimlerini sağlayacakları ufak ama önemli bir adım. Yapacağımız Ermenice programlarla dinleyici Ermeni edebiyatçıları, sanatçıları ve önemli kişilikleri tanıyacaktır.
• Ermenice programlar dışında neler olacak? Kaç dilde yayın yapılacak?Bir radyoda olması gereken her türlü program Nor Radyo’da olacak. Birkaç örnek vermek gerkirse; haber programları, Türkiye’nin ve Türkiye’deki diğer halkların sorunlarını ele alan tartışma programı, gençler için müzik programı, kültür-sanat ve edebiyat programı, haftanın spor olaylarının konuşulacağı ve Ermeni kulüplerinden haberler alacağımız spor programı gibi. Nor Radyo, ilkelerimizde de belirttiğimiz gibi, Anadolu’da yaşayan tüm halkların kültürlerini paylaşacakları bir platform, dolayısıyla bu coğrafyada konuşulan tüm dillerin Nor Radyo’da yer alması bizim asli amacımızdır.
• Radyo, ilk kez toplum içerisinde tartışıldığı zaman büyük bir beklenti yaratmıştı. siz radyoyu duyurduktan sonra sizinle temas eden oldu mu? Nasıl tepkiler aldınız?
Nor Radyo’nun duyurusunu yaparken, program yapmak isteyenlerin bize ulaşmalarını söylemiştik. İnsanlardan bu yönde mailler aldık. 17 Ocak’taki ‘Unutmak Kaybetmektir!’ etkinliğimizde Nor Radyo’yu ilk defa dinleyici karşısına çıkardık, etkinlikten sonra yanımıza gelip radyoyu nasıl dinleyeceklerini soranlar oldu. Genel olarak tepkiler oldukça iyi, çünkü herkes radyonun önemli bir eksiklik olduğunun farkında.
• Radyonun internet üzerinden yayın yapmasının avantajları ve dezavantajları neler?
Nor Radyo’dan bahsedince, herkes frekansını soruyor, zira internet radyosu denilen şey pek de tanışık olduğumuz bir kavram değil. Bu bir dezavantaj, çünkü insanlar işin içinde internet olunca çok karmaşık bir şey olarak algılayabiliyorlar. Oysa kullanımı, sanılanın aksine, hiç internet bilmeyen birinin bile rahatlıkla açıp dinleyebileceği kadar basit. İnternet radyosunun taşınabilir olmaması dezavantaj olarak değerlendirilebilir. Bunların dışında, her evde internet bağlantısı olmaması önemli bir handikap tabii.
Avantajlarına gelince, internet, karasal yayın yapan FM radyoya göre daha yeni bir teknoloji. İnsanlar geceleri arkadaşları ile konuşurken ya da internette sörf yaparken bir yandan radyomuzdaki müzikleri ve programları dinleyebilirler. İnternet radyosu FM radyoya göre her zaman daha samimi bir alandır. Ayrıca radyocular adına internet radyosu, FM radyoya göre çok daha özgür bir platform. Yasaklar ve denetlemeler yok. Gayet basit bir düzenek kurup yayına başlayabiliyorsunuz. Üstelik FM bandı üzerinden yayın yapan radyoya göre maliyeti oldukça düşük.
• TRT de bu yıl içersinde Ermenice bir radyo hazırlığında. Ancak orada Doğu Ermenicesi ile yayın yapılacağı belirtiliyor. Siz bu girişime nasıl bakıyorsunuz?
Türkiye’de yaşayan Ermenilerin çoğu Doğu Ermenice konuşmaları tamamıyla anlayamaz. Ayrıca gramer farklılığı da önemli bir sorundur. Bu atak biraz ‘dostlar alışverişte görsün’ meselesidir. Türkiye Ermenilerinin uzunca süredir eksikliğini hissettiği radyo, seçim yatırımı için veya dış dayatmalarla kurulmuş, ‘anlayamadıkları’ bir radyo değildir. Eğer bir radyo açılacaksa, bu devlet eliyle, devlet tekelinde olamaz.
• Çokkültürlülük ilkeleriniz arasında, bunu nasıl sağlayacaksınız?
Müzik buradaki en önemli faktör. Anlamadığımız bir dildeki bir şarkıya ağlamak, hiç bilmediğimiz, gitmediğimiz yerlerin ezgilerine kapılmak, aramızda kuracağımız köprünün ilk ayağı olabilir belki.
Anadolu topraklarında yaşayan tüm halkların kendilerini ifade edebilecekleri bir ortam dedik Nor Radyo için.
Biz istiyoruz ki, her kültürden insanlar gelip Nor Radyo’da kendini anlatsın. Bunun da şartı sadece, ırkçılığa, milliyetçiliğe, her türlü etnik, cinsel, dinsel ayrımcılığa geçit vermemek.
Biz bu süreçte test yayınlarımıza devam edeceğiz. 26 Ocak’ta Beşiktaş adliyesindeki Hrant Dink Cinayet davasına kadar bir hafta boyunca Hrant Dink’le ilgili özel yayınlar yaptık. Yayınımız, www.norradyo.com’da her gün saat 20 ile 24 arasında olacak.