Hrant Dink cinayeti sonrası ırkçılık ve milliyetçilik konusunda aynı kaygı ve duyarlılıkları paylaşan insanların bir araya gelerek oluşturduğu ”Irkçılığa ve Milliyetçiliğe DurDe! girişimi” Ankara Üniversitesi (AÜ)’de Siyasal Bilgiler Fakültesinde ‘Milliyetçilik ve Irkçılık(ile) Nereye Kadar?’ adlı bir sempozyum düzenledi. Birçok akademisyenin konuşmacı olarak katıldığı sempozyum 14-15 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşti. Sıcak havaya rağmen katılımın birhayli yüksek olduğu ise gözlerden kaçmadı.
Sempozumun ilk gününde konuşan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyeleri’nden Prof. Dr. Baskın Oran; Tarım – Sanayi geçişinde Milliyetçiliğin, Dinin yerini almasıyla güçlendiğinden bahsederek ‘Milliyetçilik; Batı Avrupada ortaya çıkarken Tarih ve Dil, Yaşadığımız coğrafyada yani Balkanlar ve ortadoğuda ise Tarih ve Din olarak ortaya çıktı’ dedi. Oran ayrıca milliyetçiliğin Türkiyede köklü bir refleks olduğunun belirtip, ‘1920de Kemalistlerin yaptığı yukarıdan devrime aşağıdan dinciler tepki gösterdi. 2001 sonrası yine yukarıdan yapılan AB uyum paketine ise milliyetçi çevreler tepki verdi. Kemalist Milliyetçilik 1920 lerde topluma özgüven aşılarken şimdi korku salıyorlar.’ dedi.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mithat Sancar ise ‘Kurucu Devlet İdeolojisinin AB sürecinde yeniden inşaası, kuruluş dönemindeki yaşadığı problemler olan etnik ve Dini problemler 1920lerden sonra günümüzde yeniden yaşanmaktadır.’ dedi. Yükselen korkular üzerine ise ‘Ülkede tek millet yapma projesinde kullanılan en yaygın araç korkudur. Korku sürekli ve değişken olarak üretilmektedir. Şimdiki şeriatçı korkusu ilerde yerini yine bölücü korkusuna bırkabilir. Korku, nefreti türetmekte ve bu nefret kendini ortaya çıkaranların dahi kontrol edemeyeceği bir hal almaktadır. Nefret ideolojilerinin ilk yaptıkları; çoğulculuğu engellemek, tektipleştirmektir. Başta tarafsız olanlar dahi o korkuyu hissedip giderek bir taraf olurlar’ dedi.
Konuşmacılardan Amargi Kadın Kooperatifi Danışma Kurulu Üyesi Fatma Nevin Vargün de 1923 teki kurucu devlet ideolojisinden bahsedip, ‘Cumhuriyet; Türklük, Sunni-İslamlık ve Erkeklik olmak üzere 3 temel unsur üzerine kuruldu’ dedi. Vargün ayrıca Kürt sorununa da değinip Milliyetçilik ile ötekileşen Kürtlerin giderek milliyetçileşmekte olduklarından bahsetti. Vargül; ‘ Ülkeyi kuranlara Türk derseniz, ülkedeki Türk olmayan herkes ötekileştirilir. Bu ötekileştirme oldukça kendiniz o ülkeden hissedemezsiniz.’dedi. Vargül homofobi ve kadın sorunun da değinip ‘Ötekileşmenin en uç noktası Eşcinselliktir. Eşicinseller ötekinin de ötekisidir. Türkiyedeki feminizmin gücü azaldı. Kemalist kadınlar şu anda etkinler ve bunlar milliyetçi refleksler ve kendi konumlarını kaybetme korkusundalar. Cumhuriyet başından beri ideal kadın olanlar artan ve sınıfsal olarak onlara yaklaşan, türbanlı kadınları görünce konumlarını kaybetme korkusu artmaktadır’ dedi.
Oturumun Yöneticisi Tanıl Bora ise ‘Milliyetçilik kendi ideolojiler üzeri görüp haksız bir rekabet yaratmakta ve kendini ezelden gelip ebede giden bir doğallık mitosu olarak atfetmekte’ dedi. Bora ayrıca ‘ Kokulardan bahsederken biz, orta sınıfın korkularından bahsediyoruz. Orta sınıf kariyer beklentisi olan, gelecekte daha elit olma özlemi olan bir sınıftır. Kaybedeceği bir elitlik olduğu için korkmaktadır. Bu korku alternatif elitin gelmesinden kaynaklanmaktadır’ dedi.
Bir diğer oturumda, Kırk Örük Kadın Koop.Gönüllüsü Dr. Handan Çağlayan Milliyeçiliğin ataerkil olduğundan bahsedip ‘ Vatan kadındır, Kadın namustur. Vatanı korumak da namusu korumaktır. Bunu da en basit At-Avrat-Silah üçlememizde ve söylediğimiz anavatan kelimseinde görmekteyiz’ dedi.
Lambdaistanbul LGBTT Dayanışma Derneği Gönüllüsü, Vicdani redçi Mehmet Tarhan ise Ataerkil olan milliyeçilikten bahsedip, sakatlar gününde engelliler için 1 günlük askerlik yapmanın onlar ve aileleri için gurur kaynağı olduğundan ve bu mantalitenin genel anlamda erkeklerde olduğunu vurguladı. Tarhan ‘Erkekler kadın eşcinselliğini önemsemiyorlar ama erkek eşcinselliğinden korkuyorlar. Erkekler, eşcinseller gibi arzu nesenesi olmaktan korkuyorlar. İnsanlar milliyetçiliğin yükselmesiyle kendi köklerini araştırma durumuna başladılar. Köklerindeki renklilikleri merak ediyorlar. İşte Heteroseksüel erkeğin, homoseksüel erkeğe olan korkusyla beyaz Türkün, Renkli Türke karşı olan korkusu aynı. İki tarafta da diğeri gibi olma korkusu var’ dedi.
Konferasın ikinci günüde ise toplumsal barış için sivil girişimlerden bahsedilip üniversitenin burdaki rolu ve yükselen milliyetçiliğe karşı neler yapılabileceği konuşuldu. Irkçılığın yasalarca suç sayıldığı, çocukların her türlü ırkçı fikirden temizlenmiş kitaplarla eğitim gördüğü, kimsenin kültürel, siyasal, dinsel, cinsiyet ve cinsel kimliğinden dolayı korku içinde yaşamadığı bir Türkiye ve Dünya temennisinde bulunularak sempozyum sona erdi.
norzartonk.org
Sempozyum Programı :
14 Mayıs 2007 Pazartesi
AÇIŞ KONUŞMASI (13:00): Ayten Alkan
Dr., AÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi
1. OTURUM: YÜZLEŞME
(13:30-15:30)
Sunuş ve Oturum Yöneticisi: Tanıl Bora
Yazar ve İletişim Yayınları Editörü
Baskın Oran
Prof. Dr. AÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi
Milliyetçilik ve 2007 Yılı Türkiye’si
Mithat Sancar
Prof. Dr. AÜ. Hukuk Fakültesi
Nefret İdeolojilerinin Mecburi İstikameti: Vahşet
Fatma Nevin Vargün
Amargi Koop. Danışma Kurulu üyesi
Kimlik, Ötekileştirme ve Milliyetçilik
15:30-16:00 Çay-Kahve arası
2. OTURUM: Milliyetçilik Cinsiyetler(l)e Ne Yapar?
(16:00-17:30)
Oturum Yöneticisi: Gülay Toksöz
Prof. Dr. AÜ. Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı Bşk.
Handan Çağlayan
Dr., Kırk Örük Kadın Koop.Gönüllüsü
Milliyetçiliğin Cinsiyeti
Mehmet Tarhan
Lambdaistanbul LGBTT Day. Dern. Gönüllüsü
Militarizmin Vatandaş Kurgusu ve Vicdani Red
TARTIŞMA (17:30-18:00)
15 Mayıs 2007 Salı
OTURUM: Toplumsal Barış için Sivil Girişimler
(10:30-13:00)
Sunuş ve Oturum Yöneticisi: Emrah Göker
Sosyal bilimci ve Vatandaşlık Hakları Derneği üyesi
Cengiz Algan
DurDe Sözcüsü
Hrant Dink Sonrası Irkçılıkla Mücadele ve DurDe
Yüksel Mutlu
İHD MYK üyesi ve Barış aktivisti
Barış Girişimi
Ayhan Bilgen
Mazlum-Der Gen. Bşk. ve İHOP YK üyesi
K. Cem Özatalay
Galatasaray Ün. Sosyoloji Bölümü
Benim Hala Umudum Var
13:00-14:00 Yemek arası
FORUM VE TARTIŞMA
(14:00-16:00) Barış ve Demokrasiye giden Yolda Üniversite ile Sivil Girişimlerin Rolü
Forum Yöneticileri
Cavidan Soykan (AÜ. İnsan Hakları Merkezi)
Çiğdem Yalçın Pamukçu (İHOP Proje Koordinatörü)
***
Sempozyum Düzenleme Kurulu
Ayten Alkan (Dr., AÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi)
Çiğdem Yalçın Pamukçu (DurDe)
Cavidan Soykan (Arş.Grv., AÜ. İnsan Hakları Merkezi)
D. Çiğdem Sever (Arş.Grv., AÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi)
Ezgi Koman (DurDe)
Volkan Akyıldırım (DurDe)
Hüseyin Öntaş (DurDe)
Sarp Balcı (Arş.Grv., AÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi)
Ersin Tek (DurDe)
Can Irmak Özinanır (DurDe)
Emrah Mokan (DurDe)
Anıl Aslan (DurDe)
STGM’ye ve Mülkiyeliler Birliği Yönetimi’ne desteği için teşekkürlerimizle