Etkin Haber Ajansı
1915 Ermeni soykırımı anma günü olan 24 Nisan’ın haftasında, Surp Haç Tıbrevank’tan Yetişenler Derneği’nin Agos Gazetesi ile birlikte Cezayir Toplantı Salonu’nda “Onlar da Gazeteciydi” adlı panel düzenledi.
Panelle, 1915 Soykırımı’nda hayatını kaybeden Ermeni Gazeteciler anıldı. Rober Koptaş, Araştırmacı Bülent Tellan, Belge Yayınları sahibi Ragıp Zarakolu ve gazeteci Ali Bayramoğlu’nun konuşmacı olarak katıldığı panelde, 1915’te katledilen Ermeni gazetecilerin isimlerinin “Öldürülen Gazeteciler Listesinde” yer verilmesi istendi.
‘Farkındalığı Yaratmak İstiyoruz’
Tıbrevank Derneği’nden Ari Hergel, paneli 24 Nisan’a yakın bir tarihte düzenleme nedenlerini “1915’te yaşananlar Türkiye’de, sadece Amerika ve Avrupa’da parlamentolarında geçecek kanunlar veya devlet başkanlarının seçtiği kelimelerle gündeme geliyor. Buna alternatif bir gündem belirlemek, 1915’e yaşananlara dair farkındalığı arttırmak ve o dönemin gerçeklerini göz önünde tutmak istedik” diyerek anlattı.
‘1915 Uluslararası Bir Mesele Olarak Algılanıyor’
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Rober Koptaş, “Bu panelle 2011’den 1915’e, meslektaştan meslektaşa bir köprü kurmak istediklerini” söyledi. Geçmişle yüzleşerek barışçıl bir gelecek kurmak inancında olan insanların çoğalmasıyla 1915’te yaşananların Türkiye’de yakın zamanlarda konuşulmaya başlandığına işaret eden Koptaş, konuşmasına şöyle devam etti: “1915’te büyük bir felaket yaşandı. 24 Nisan’da İstanbul’da 230’u aşkın Ermeni aydın tutuklandılar. Trenlerle Ayaş’a gönderildiler. Bu isimlerin pek çoğu katledildi, aralarında birçok Ermeni gazeteci de vardı. Bu güne kadar bu hikayeleri bilmeden yaşadık ve bundan kaynaklanana derin bir sessizlik vardı. Gazetecilik meslek örgütleri de, öldürülen gazeteciler listelerinde 1915’te yaşamını yitiren Ermeni gazetecilere yer vermiyordu.”
1915’te yaşananların daha çok uluslararası mesele olarak algılandığına, oysa olayların meydana geldiği topraklarda konuşulmadığına dikkat çeken Koptaş, öldürülen gazeteciler listelerinde Ermenilere yer verilmesinin önemini ise şöyle anlattı: “Bu tip vefa borçları ve vicdani yükümlülükler, aslında olayların bu topraklarda yaşandığını ve çözümün de bu topraklarda atacağımız adımlarla mümkün olduğunu gösteriyor. Bu topraklarda hangi dinden, etnik kökenden olursa olsun mesleğini yaparken öldürülmüş, eline kalemden başka bir şey almamış meslektaşlara vicdani bir borcumuz var. Bu borcumuzu, onlara saygı duruşunda bulunarak ödeyebilir, bu sayede toplumun geçmişle yüzleşmesine ve Türkiye’nin daha demokratikleşmesine katkıda sunabiliriz.”
‘Gazetecilere ve Araştırmalarına Dikkat Verilmiyor’
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin düzenlediği bir yarışmaya, içinde 1915’te öldürülen Ermeni gazetecilerin de yer aldığı bir dosyayla katılan ve çalışması jüri tarafından “dikkate değer” olarak mansiyon ödülüne layık görülen Bülent Tellan ise şöyle konuştu: “Araştırmaya, gazetecilerin, topluma haber verme özgürlüğünün engellenmesi için devlet veya başka örgüt tarafından öldürüldüğü gerçeğinden yola çıkarak başladım. Bu sırada 1915’te olaylar sırasında birçok Ermeni gazetecinin yaşadığı topraklardan sürüldüğünü, öldürüldüğünü gerçeğiyle yüzleştim.”
Geçen sürede araştırma sonuçlarının dikkate alınmadığını belirten Tellan “Gazetecilik mesleğinin en temel örgütleri öldürülen gazeteciler konusuna çok fazla önem vermiyorlar. Çağdaş Gazeteciler Cemiyeti’ni ayrı tutmak gerekiyor. Onlar listelerini güncelleyip, 1915’te öldürülen gazetecilerin isimlerini listeye dahil ettiler. Listeler biraz da ideolojik kaygılarla oluşturuluyor. Cezaevindeki gazetecilerin, gazeteci değil de terörist olduğunun söylenmesi gibi öldürülen gazetecilerin kimliği ve listede yer alması da o bu siyasi düşünüşlerle şekilleniyor. Mesleğin onurunu korumak için gazetecilerin kimliklerine, siyasi düşüncelerine bakılmaksızın listeler güncellenmeli” dedi.
‘Sansürün Kalkmasında Ermeni Basınının Önemine Vurgu’
Belge Yayınları sahibi Ragıp Zarakolu, konuşmasında 1915’te öldürülen bazı gazeteciler hakkında bilgiler verdi. “1908 devrimi”ne giden süreçte, sansürün kalkmasında Ermeni basının rolü olduğuna vurgu yaptı.
‘Anmalar Önemli Bir Yerde Duruyor’
Yeni Şafak Gazetesi yazarı Ali Bayramoğlu da geçmişle yüzleşmenin önemine değindiği konuşmasında “Bu yıl 24 Nisan’da Ankara’da, Diyarbakır’da, İzmir’de ve İstanbul’da, Müslüman liberallerin, Kürtlerin ve solcuların katılımıyla saygıyla anılacak. Bu anmalar az bile görülse rölatif olarak bakıldığında önemlidir. 1915 ilgili çalışmalarda üç önemli mesele var” dedi. Bayramoğlu, bu üç meseleyi şu şekilde sıraladı: Sorumluluk, saygı, yeniden kurmak.