Bia Haber Merkezi
AKPM, Türkiye’den dini kurumların tüzel kişiliğini, Patrikhane’nin “ekümenik” sıfatını kullanma özgürlüğünü tanımasını, el konan vakıflar sorununu çözmesini, Ruhban Okulu’nun açılmasını, Mor Gabriel’i korumasını, nefret beyanını suç olarak tanımlamasını, Hrant Dink cinayetini çözmesini istedi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) 27 Ocak’taki oturumunda kabul ettiği belgede, azınlık haklarına ilişkin Türkiye’den atmasını beklediği adımları sıraladı. AKPM, bu adımlarla ilgili gelişme raporunu Şubat 2011’e kadar Türkiye’den bekliyor.
Din görevlileri: Dini azınlıkların din görevlilerinin eğitimi ve yabancı din görevlilerinin çalışma izinleri için yapıcı çözümler bulun.
Dini kurumların tüzel kişiliği: Ekümenik Ortodoks Patrikhanesi, Ermeni Patrikliği, Ermeni Katolik Başpiskoposluğu, Bulgar Ortodoks Cemaati, Hahambaşılık ve İstanbul Papa Vekilliği’nin tüzel kişiliklerini tanıyın. Tüzel kişiliklerin tanınmaması, bu kurumlarla ilgili toplulukların mülkiyet haklarını ve mülkiyet yönetimini doğrudan etkiliyor.
Ruhban okulu: Heybeliada Rum Ortodoks ilahiyat okulunun (Halki semineri) yeniden açılması için azınlığın temsilcileriyle uzlaşarak bir çözüm bulun. Bu, okulun Galatasaray Üniversitesi’nin teoloji fakültesinin bir bölümü olarak yeniden açılması teklifiyle resmi hale getirilebilir ve bu teklif üzerine yeni müzakereler başlayabilir.
Ekümeniklik unvanı: Ekümenik Ortodoks Patrikhanesi’ne “ekümenik” sıfatını kullanmayı tercih etme özgürlüğünü verin.
İbadet yerleri ve vakıflar: İbadet yerlerinin resmi kayda geçirilmesi sorununu ve 1974’ten beri el konan “mazbuta” mülkler sorununu çözün. Bu mülkler sahiplerine ya da hak sahiplerine geri dönmeli, dönmesi mümkün olmayan durumlarda sahiplerine tazminat verilmeli.
Mor Gabriel: Dünyanın en eski Hıristiyan manastırlarından biri olan, Süryani Ortodoks manastırı Mor Gabriel’in topraklarından yoksun kalmamasını ve bütünlüğünün korunmasını güvenceye alın. Meclis, Güneydoğu Türkiye’de topraklarına hukukdışı şekilde el konmuş diğer tarihi Süryani Hıistiyan manastırlarıyla ilgili de eşit derecede kaygılı.
Süryaniler: Süryani halkını bir azınlık olarak tanıyın, destekleyin ve koruyun. Buna, kendi dillerinde eğitim ve dini ibadet görmelerinin resmi olarak desteklenmesi de dahil; ancak yapılacaklar bununla sınırlı olmamalı.
Kamu hizmetleri: Azınlık bireylerinin polis, ordu, yargı ve kamu idaresinde yer alabilmesi için gerekli düzenlemeleri yapın.
Azınlıklara yönelik şiddet: Türkiye yurttaşı olsunlar ya da olmasınlar, bütün dini azınlıklara yönelik şiddeti kesinkes kınayın, etkili şekilde soruşturun ve şiddet ya da tehditlerin sorumlularını yargılayın. Bunları özellikle 2006’da İtalyan Katolik Rahip Santoro’nun ve 2007’de Malatya’da üç Protestan’ın öldürülmesi vakalarında yapın.
Hrant Dink cinayeti: Hrant Dink cinayetiyle ilgili yasal süreci tamamlayın. Meclis, Türkiye Parlamentosu’nu, Hrant Dink cinayetini araştıran altkomisyonunun raporunu zaman geçirmeden takip etmeye davet eder. Bu rapor, güvenlik güçlerinin ve polisin ihmalleri ve hatalarını sıralamıştı. Bu hata ve ihmaller olmasaydı, cinayet önlenebilirdi.
Genelge: İçişleri Bakanlığı’nın gayrimüslim Türkiye yurttaşlarının din özgürlüğüyle ilgili yayınladığı 19 Haziran 2007 tarihli genelgesinin tam olarak uygulanmasını sağlayın.
Mezarlıklar: Azınlıklara ait mezarlıkların belediyelere devredilemeyeceğini söyleyen ve bazı Yahudi mezarlıklarına kurulmuş olduğu gözlenen binaları engelleyecek yasayı tam olarak uygulayın.
Kutsal mekanlara saygısızlık: Leh, Bulgar, İtalyan ve Fransız Katolikleri için kutsal bir mezarlık olan Edirne-Karaağaç bölgesindeki Katolik mezarlığına yönelik saygısızlıkları ciddi bir şekilde ele alın, buradaki tahrip edilmiş anıt ve gömütlerin onarılmasını başlatın.
Eğitim: Türkiye yurttaşı olmayan gayrimüslim çocukların azınlık okullarında okuyabilmesini sağlayacak yasal düzenlemeyi yapın.
Gökçeada ve Bozcaada: Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada’nın (Tenedos) çift kültürlü karakterini koruyarak Yunanistan-Türkiye işbirliği için halkın yararına bir model oluşturun.
Kamu denetçisi: Kamu denetçiliği (ombuds) kurumunu kurun, bu toplumda gerginlikten uzak durulması için anahtar öneme sahip.
Nefret beyanı: Antisemitik (Yahudi düşmanı) beyanları ve diğer nefret beyanlarını, dini azınlıklara karşı her türlü şiddete kışkırtma da dahil olmak üzere, suç olarak tanımlayın.
Medya: Medyanın dini azınlıklara saygıyla ilgili etik kodlar geliştirmesini teşvik edin, medyada yayınlanan nefret tahriklerini cezalandırın.
Irkçılığa karşı kampanya: Irkçılığa ve hoşgörüsüzlüğe karşı, çeşitliliğin bir tehdit değil zenginlik kaynağı olarak görülmesi gerektiğini vurgulayarak ulusal bir kampanya düzenleyin.
Yunanistan’ın Azınlık Hakları Ödevleri
AKPM, Yunanistan’dan azınlık örgütlerinin “Türk” adını kullanabilmesine, müftülerini yargı yetkisi olmadan özgürce seçebilmesine izin vermesini, kimlik dayatmalarını engellemesini, eğitime ve medyaya destek vermesini, nefret beyanını cezalandırmasını, Dink cinayetinin aydınlatılmasını istedi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) 27 Ocak’taki oturumunda kabul ettiği belgede, azınlık haklarına ilişkin Yunanistan’dan atmasını beklediği adımları sıraladı. AKPM, bu adımlarla ilgili gelişme raporunu Şubat 2011’e kadar Yunanistan’dan bekliyor.
Okullar: Azınlık okullarını yüksek nitelikli eğitim verebilecekleri şekilde gerekli desteği -özellikle en son 1997’de güncellenen azınlık okulları kitapları için- sağlayın. Azınlık liselerinin kurulması olasılığını değerlendirin.
Öğretmenler: Selanik Özel Öğretmen Eğitim Akademisi’nin, gelecekte Batı Trakya’daki Müslüman azınlık okullarında çalışacak öğretmenler için hem Yunanca hem de Türkçe olarak yüksek nitelikli eğitim vermesini güvence altına alın.
Eğitim desteği: Müslüman toplulukla çoğunluk arasında daha iyi iletişim, Müslüman azınlığın daha iyi Yunanca öğrenmesi için çalışan girişimlere, özellikle de “Müslüman çocuklara eğitim” programına, fonlar da dahil olmak üzere sürekli destek verin.
Vakıflar: Müslüman vakıflarının yasal statüsüyle ilgili sorunları çözebilecek yasaları tam olarak uygulayın.
Müftüler: Müslüman azınlığın kendi müftülerini salt dini liderler olarak (yargısal yetkileri olmaksızın) seçmelerine izin verin. Böylece Avrupa İnsan Hakları sözleşmeleriyle ciddi uyumsuzlukları olan şeri hukuku da kaldırmış olacaksınız.
Kimlik özgürlüğü: Hiçbir kişiye ya da gruba -o kişinin ya da grubun mensup olduğu azınlığın temsilcileri de dahil olmak üzere- kimse tarafından bir kimlik dayatılamamasını güvence altına alın.
Batı Trakya’nın kalkınması: Batı Trakya’nın ekonomik ve altyapısal kalkınması için çalışın. Örneğin, Avrupa Birliği programlarının kırsal kalkınma bölgeleri ya da serbest ticaret bölgeleri oluşturmak için kullanılması araştırılabilir.
Uyruk sorunu: Uyruk Yasası’nın kaldırılan 19. maddesi nedeniyle, ülke dışında yaşadığı için uyruksuz kalmış olan kişilerin sorunlarını olabildiğince çabuk çözün.
Örgütlerde “Türk” adı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını tam olarak uygulayın ve örgütlerin istemeleri halinde adlarında “Türk” sözcüğünü kullanmasına izin verin.
Kamu işlerinde kota: Müslüman azınlığın kamu işlerine kabulünde kota sistemini uygulayın.
Medya: Medyanın dini azınlıklara saygıyla ilgili etik kodlar geliştirmesini teşvik edin, medyada yayınlanan nefret tahriklerini cezalandırın.
Irkçılığa karşı kampanya: Irkçılığa ve hoşgörüsüzlüğe karşı, çeşitliliğin bir tehdit değil zenginlik kaynağı olarak görülmesi gerektiğini vurgulayarak ulusal bir kampanya düzenleyin.